25 bệnh nguy hiểm lây lan qua đường nước mà bạn cần biết!
Nước được coi là ngọn nguồn của cuộc sống. Tuy nhiên, những nghiên cứu đã chỉ ra rằng cho dù nước là vật chất không thể thiếu trong cuộc sống nhưng không vì thế mà nước không mang lại những mối nguy nào cho con người.
Tổ chức Y tế Thế giới – WHO đã có một báo cáo vào năm 2009 đã khẳng định rằng những bệnh tật có nguồn gốc từ nước là sát thủ nguy hiểm nhất đối với con người. Bản thân nước không phải là nguồn gây nguy hại trực tiếp mà chính là các chất bẩn cũng như vi sinh vật sinh sống trong nguồn nước mới là thủ phạm.
Những căn bệnh đó có thể dễ dàng thâm nhập vào cơ thể chỉ bởi việc uống phải nước bị nhiễm bẩn.
Tiêu chảy là dấu hiện đầu tiên:
Phần lớn những bệnh này có những chiệu trứng từ bệnh tiêu chảy mãn tính. Thực tế thì các bệnh này ở Châu Phi và Đông Nam Á mang tới bệnh tiêu chảy kéo theo từ 7.7% tới 8.5% số lượng người chết ở các lục địa này.
Những bệnh liên quan tới nước có thể được phòng tránh dựa trên việc sử dụng công nghệ lọc nước để loại bỏ tất cả các chất bẩn gây ô nhiễm tới mức độ nhỏ nhất; kèm với đó là việc đun nước, cất nước, và sử dụng hệ thống làm mềm nước.
Sau tất cả thì dù là bệnh lây lan qua đường nước là bệnh gì thì hậu quả là bạn sẽ bị nhiễm virut hoặc vi khuẩn. Chỉ sau khi bạn loại bỏ những vi sinh vật hữu cơ này từ nước thì bạn mới có thể chắc chắn là bạn đang bảo vệ được mình.
Chúng ta hãy cũng xem những bệnh lây lan qua đường nước là bệnh nào và cách giải quyết ra sao?
NHIỄM VI KHUẨN
Bệnh tả
Tổ chức quan sát y tế toàn cầu thuộc Tổ chức y tế thế giới - WHO đã lưu ý rằng vào năm 2013 có 47 quốc dia báo cáo về 129.064 trường hợp bị mắc bệnh tả. 47% con số này đến từ Châu Mỹ và 43% đến từ các nước Châu Phi.
Bệnh dịch tả là một bệnh lây lan qua đường nước có ảnh hưởng tới đường ruột, không có vi khuẩn, Vibrio cholerae. Triệu chứng của nó thường là tiêu chảy và nôn mửa có thể dẫn đến mất nước và mất cân bằng điện giải.
Bệnh kiết lỵ
Có thể bạn sẽ hỏi bệnh kiết lỵ là gì? Đây có thể coi là một trong số những bệnh lây lan qua đường nước phổ biến nhất, đã làm chết khoảng 600.000 trẻ em chưa tới 5 tuổi ở các nước đang phát triển.
Vi khuẩn gây bệnh có nguyên nhân từ loài vi sinh vật hữu cơ có tên gọi là Shigella, và cũng giống như vi khuẩn Cholera, loài vi khuẩn nhỏ bé này tấn công các tế bào toàn bộ hệ thống đường ruột dẫn tới đau bụng, đau hậu môn và trong phân có máu.
Sốt thương hàn
Một ví dụ khác của những bệnh lây qua đường nước là bệnh sốt thương hàn. Vi khuẩn trong nước mang trong mình loại bệnh này có tên gọi là Salmonella typhi, và loại vi khuẩn này mang đến các triệu chứng khá khác so với bệnh tả và bệnh kiết lỵ. Những người bị nhiễm bệnh có thể cũng phải chịu các triệu chứng tiêu chảy, nhưng với triệu chứng nhiều hơn như da bị phát ban, xuất hiện những điểm màu hồng trên ngực và bụng. Vi khuẩn này cũng có thể nhiễm vào máu, khiến những người bị mắc bệnh trở thành một nguồn bệnh ngay cả khi họ đã được chữa trị hết các triệu chứng. Hơn nữa, chỉ con người mới có thể bị nhiễm bệnh sốt thương hàn này.
Vi khuẩn Salmonella và E.coli
Hai loại bệnh này có rất nhiều điểm chung: cả hai đều có nguồn gốc từ những điều kiện kém vệ sinh, nước bẩn có chứa phân bị nhiễm bệnh, và thịt chưa được nấu chin kỹ. Thậm chí ngay cả các vật nuôi của chúng ta cũng có thể lây lan vi khuẩn Salmonella qua phân của chúng. Trong khi đó, một điểm đặc trưng của vi khuẩn E.coli là có khả năng sản sinh độc tố gây bệnh. Cả hai loại vi khuẩn này hiện diện trong nước cũng khiến cho người nhiễm bệnh có những triệu chứng như – sốt cao, đau bụng, nôn mửa và tiêu chảy. Trong trường hợp tồi tệ hơn khi bị nhiễm độc E.coli, người nhiễm bệnh sẽ bị suy thận.
Campylobacter
Bệnh này là nguyên nhân chủ yếu nhất của chứng bệnh tiêu chảy ở người, và thủ phạm là vi khuẩn Campylbacter jejuni. Nếu bạn có những triệu chứng của bệnh viêm ruột nặng, có nhiều khả năng vi khuẩn này chính là nguyên nhân gây bệnh. Vi khuẩn C.jejuni có thể được tìm thấy không chỉ ở người mà còn ở trên rất nhiều loài động vật. Bởi vậy, nếu bạn làm thịt một con vật bị nhiễm bệnh để làm thức ăn và thịt của nó bạn không nấu hoặc nấu chưa chín, bạn có thể bị tiêu chảy, hoặc nặng hơn bạn phải tới bệnh viện. Phân bị nhiễm bệnh cũng có thể tiếp cận được tới nguồn nước và những vi khuẩn trong nước có khả năng làm bất kỳ ai nhiễm bệnh khi uống nước thẳng từ những nguồn này.
Legionellosis.
Còn được biết tới với tên gọi là bệnh Legionela, căn bệnh này có nguyên nhân đặc trưng đến từ vi khuẩn Legionella. Không giống như những bệnh chúng ta vừa đề cập ở trên với những triệu chứng điển hình lên hệ tiêu hóa, căn bệnh này chọn địa điểm khác để tấn công – hệ hô hấp.
Vi khuẩn Ligionella có thể sinh sôi trong môi trường nước ấm- thậm chí là những hệ thống nước nóng, những máy làm mát bốc hơi, đài phun nước hoặc bất kỳ những thực thể nào có thể chuyển hóa nước thành dạng phun sương. Khi hơi nước với những vi sinh vật bẩn đó bị hít vào, người bị nhiễm bệnh thậm chí có thể bị các triệu chứng của bệnh viêm phổi, cũng nhưng mất khả năng phối hợp. Và thủ phạm ở đây cũng có thể là nước bị nhiễm bẩn.
Bệnh Leptospirosis
Mặc dù vi khuẩn gây bệnh này có thể được tìm thấy ở rất nhiều loài động vật hoang dã cũng như vật nuôi, nhưng nguồn lây bệnh chủ yếu nhất lại đến từ các loài gặm nhấm. Những người có đam mê các môn thể thao dưới nước dễ bị nhiễm bệnh này, cũng như nhữn người sống trong các vùng dễ bị lũ lụt, nơi mà phân chuột có thể dễ dàng bị trộn lẫn vào nguồn nước lũ.
Nếu như nước bị nhiễm vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể người qua các vết thương hở hoặc qua đường nước uống, da của họ có thể chuyển thành màu vàng (Bệnh weil) hoặc xuất huyết phổi (hội chứng chảy máu phổi nặng). Thậm chí nó có thể dẫn tới viêm màng não.
Ngộ độc
Vi khuẩn Clostridium botulism, là thủ phạm gây ra bệnh ngộ độc. Việc nhiễm bệnh sẽ bắt đầu với chứng mệt mỏi, xuất hiện vấn đề về thị lực và nói lắp. Thậm chí, bệnh có thể tiến triển nặng hơn ảnh hưởng tới cơ mặt, sau đó sẽ lan dần tới tay và chân.
Nếu không được chữa trị với kháng sinh và kháng độc, thì độc tố của C.botulinum có thể dẫn tới tử vong khi những vi khuẩn này thậm chí có thể tác động tới việc thở và tiết nước bọt của con người.
Bệnh Vibrio
Số lượng nhiều vi khuẩn Vibrio thường xuyên được tìm thấy trong nước muối, và có thể được lây lan bởi một vài loại động vật dưới nước như cua, tôm và động vật có vỏ khác. Nếu bạn nhiễm bệnh những triệu chứng mà bạn có thể nhìn thấy có biểu hiện giống bệnh tả. Nếu nó xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở thì có thể diễn ra việc nhiễm trùng rất dai dẳng kèm các vết loét.
Độc tố từ vi khuẩn Vibrio có thể gây chết người, và chúng tôi khuyến nghị hãy đến gặp bác sỹ nếu như cần thiết sử dụng một lượng kháng sinh cao hơn.
NHIỄM VIRUT
Hepatitis A và E
Số lượng lớn Virut hepatitis này thường được tìm thấy ở quanh khu vực mất vệ sinh hoặc ở những khu vực nguồn nước nhiễm bẩn chứa phân của người bị nhiễm bệnh. Một khi bạn bị nhiễm bệnh, những virut này tấn công vào gan và gây nên bệnh vàng da, nôn mửa và khó chịu ở bụng. Trong trường hợp là virut Hepatitis E, nó còn có thể dẫn tới suy thận. Hiện nay đã có Vacxin bảo vệ cơ thể khỏi Virut Hepatitis A và những bệnh lây lan qua đường nước nhưng không một Vacxin nào có thể chống lại Virut Hepatitis E. Tuy nhiên, ngay cả khi không được chữa trị thì người nhiễm cả hai loại virut này có thể được chữa lành qua nhiều ngày.
Dịch bệnh SARS
Bệnh này tính đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có vacxin phòng bệnh. Và chứng bệnh kiết kỵ có sự so sánh như thế nào so với bệnh này? Mới chỉ được phát hiện vào năm 2003, SARS đã được Tổ chức Y tế thế giới coi là một mối đe dọa sức khoẻ toàn cầu do nhiều đợt bùng phát xảy ra trong thời gian gần đây, chủ yếu ở Hồng Kông và Trung Quốc đại lục, nơi mà căn bệnh khởi phát.
Khi virut Coronavirus gây ra bệnh SARS xâm nhập vào cơ thể thông qua hô hấp trong không khí hoặc tiếp xúc với chất dịch cơ thể của người bị bệnh, người nhiễm bệnh sẽ bắt đầu phát triển các triệu chứng giống như cúm, cho đến khi phát triển thành viêm phổi. Trong trường hợp xấu, bệnh có thể dẫn tới tử vong.
Polio
Đã có nhiều nỗ lực của con người trong việc loại trừ hoàn toàn Virut Polio gây ra chúng bại liệt, cụ thể là việc tiêm vacxin ngăn chặn sự khởi phát của bệnh. Tuy nhiên, vẫn có những thời điểm dịch bệnh bùng phát từ virut Polio được báo cáo ở một số nước đang phát triển.
Bệnh này lây lan qua con đường ăn uống, loại virut này có thể khiến bạn chóng mặt, nôn mửa và đau nhức toàn bộ cơ thể khi ở thể nhẹ nhất; còn khi ở mức độ nặng, hệ cơ của bạn sẽ yếu đến mức độ tê liệt, thậm chí tử vong.
Nhiễm trùng Polyomavirus.
Một căn bệnh do nước ban đầu được nghĩ đến những con chim bị nuôi nhốt? Với hai dòng virut polyomavirus (virus JC và BK), không lâu trước khi các chuyên gia phát hiện ra nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến con người. Nước ô nhiễm được xem là nguồn gốc của những virut này. Triệu chứng bắt đầu với nhiễm trùng đường hô hấp, và trong những trường hợp xấu nhất, thận bị tổn thương.
Cái tên Polyma bắt nguồn từ tiếng Latinh “numerous tumors”, là cái tên chính xác của virut tạo nên căn bệnh này.
NHỮNG BỆNH CÓ NGUỒN GỐC TỪ CÁC VI SINH VẬT HỮU CƠ
Asen và Flo
Asen và Flo là các khoáng chất có mặt tự nhiên trên vỏ bề mặt trái đất, và đôi khi chúng kết hợp với nguồn nước ngầm khi nước chảy qua những phiến đá có chứa nhiều Asen và Flo. Khi một người uống loại nước nhiễm Asen và Flo trong một thời gian dài sẽ phát sinh rất nhiều vấn đề về sức khỏe.
Người bị nhiễm Asen có biểu hiện điển hình là những tổn thương ở da, thậm chí có thể dẫn đến ung thư da kèm với các ảnh hưởng nặng nề tới bang quang, thận và phổi. Nếu không được chữa trị kịp thời hoặc vẫn tiếp tục tiếp xúc với Asen thì khả năng người bệnh tử vong là rất cao.
Còn đối với người bệnh nhiễm Flo thì biểu hiện sớm nhất của bệnh này là răng bị đổi màu. Trong trường hợp xấu nhất thì việc nhiễm Flo quá mức có thể dẫn con người tới việc bị tê liệt. Vậy mà bạn có biết những chất này luôn tồn tại trong nước sinh hoạt hàng ngày của bạn?
Nhiễm trùng Protozoal
Amoebiasis
Khi bạn không may nhiễm phải trùng Amip – Entamoeba histolytica qua đường ăn uống không an toàn hoặc nước bị ô nhiễm, thì bạn đã gặp phải vấn đề nghiêm trọng về đường tiêu hóa. Không những vậy đây lại là một căn bệnh phổ biến nhất trong môi trường nước. Wikipedia có ghi chép lại rằng căn bệnh này đã cướp đi tính mạng của gần 70.000 người mỗi năm trên toàn thế giới. Điều kinh khủng nhất là thậm chí ngay cả khi bạn đã chữa trị khỏi hết các triệu chứng của bệnh thì trùng này vẫn tồn tại trong cơ thể bạn nhiều năm về sau.
Giardia
Trùng Giardia Lamblia ký sinh trùng đường ruột phổ biến nhất. Bởi sự phổ biến đó mà bạn có thể tìm thấy loại trùng này trong hệ tiêu hóa của hầu hết các loài vật cũng như con người. Các triệu chứng cơ bản của người bệnh bị nhiễm trùng này bao gồm tiêu chảy, ăn không ngon, đầy hơi nhiều và ợ chua. Trong một vài trường hợp khi trùng G.lamblia đã ra hết khỏi cơ thể thì các vấn đề về ruột vẫn có thể tái phát.
Criptosporidium
Căn bệnh và thủ phạm của bệnh này bắt nguồn từ trùng Criptosporidium hay Cripto. Đây là một loài sinh vật đơn bào có vỏ ngoài bao quanh, bởi vậy nó có khả năng kháng lại các chất tẩy rửa cũng như khử trùng, thậm chí cả Clo. Vì thế, trùng này có khả năng sống sót nhiều ngày trong một bể nước có chứa Clo và cũng như các nguồn nước khác.
Các triệu chứng điển hình của bệnh này là người nhiễm bệnh sẽ bị tiêu chảy nặng, và các triệu chúng có thể tái phát lại trong vòng 30 ngày ngay cả khi người bệnh đã được chữa khỏi.
Cyclosporiasis
Những đường ống vỡ, hệ thống nước thải, nguồn nước nhiễm bẩn và quá trình sản xuất bị ô nhiễm là nguyên nhân chính cho sự xuất hiện của trùng Cyclosporisis- một loài vi sinh vật đơn bào đứng đằng sau các căn bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa.
Trùng này khi đã xâm nhập được vào cơ thể sẽ bắt đầu tàn phá ruột non, xâm nhập vào niêm mạc nơi mà nó sẽ ở trong vòng một tuần. Trong thời gian đó, người bị nhiễm bệnh sẽ có triệu chứng đi ngoài phân lỏng, co thắt dạ dày và sốt. Cotrimoxazole là một phương pháp được biết đến chống lại vi sinh vật này.
Microsporidiosis
Những người bị suy giảm hệ miễn dịch ( ví dụ như những người bị nhiễm HIV) rất dễ bị nhiễm ký sinh trùng này. Các bào tử của trùng này có tính khả kháng và có thể tồn tại trong môi trường trong một khoảng thời gian dài.
Triệu chứng điển hình của bệnh này là bị tiêu chảy dài ngày.
Nhiễm ký sinh trùng
Schistosomiasis
Triệu chứng thông thường của người bệnh sẽ là bị chướng bụng. Ký sinh trùng này có nguồn gốc từ những vùng nước bị nhiễm sán lá thuộc chi Schistosoma.
Các triệu chúng của Schisto là trong phân hoặc nước tiểu có máu. Nếu không được điều trị kịp thời, người nhiễm bệnh có thể xuất hiện những tổn thương về gan, thận, vô sinh và thậm chí ung thư bang quang.
Echinococosis
Những người yêu chó có thể sẽ rất ngạc nhiên khi biết rằng những con vật nuôi yêu dấu của họ lại có mối liên hệ với những loài hoang dã (như cáo hay chó sói) ở chỗ chúng có thể mang trong mình trùng sán dây thuộc loại Echinococcus. Khi nó xâm nhập vào cơ thể người , mục tiêu đầu tiên của nó sẽ là gan, ống mật và các mạch máu. Khi các vết sẹo sán dây vỡ ra, nó có thể gây sốc phản vệ. Trong trường hợp xấu nhất, người bệnh có thể tử vong.
Trùng sán dây này còn có thể được tìm thấy ở bò, lợn và ngựa.
Dracunculiasis
Bệnh này hay còn được gọi là bệnh giun Guinea, nó xuất hiện khi nước bị nhiễm trứng của loại giun này hoặc ấu trùng đang phân hủy thức ăn.
Khi ấu trùng trưởng thành, khi lớn chúng có thể dài đến hơn một mét. Các con giun có thể di chuyển qua các mô dưới da của người nhiễm bệnh và sẽ lộ ra, tuy nhiên nó không thường xuất hiện ở chân. Tại thời điểm này, nó sẽ gây cho người nhiễm bệnh những vết loét, cũng như sốt và nôn mửa.
Taeniasis
Loại bệnh này có nguyên nhân từ một loại sán dây có tên Cysticerci – đến từ những loại thịt chưa được nấu chín của các con vật bị nhiễm trùng hoặc ấu trùng của sinh vật này.
Trong những trường hợp xấu nhất có thể, ký sinh trùng này có thể gây ra một loại bệnh động kinh gọi là chứng loạn nhịp thần kinh.
Enterobiasis.
Bệnh này hay còn gọi là nhiễm trùng giun tròn hoặc giun sán, và bệnh này có ảnh hưởng nhiều nhất tới trẻ em và là một trong các bệnh giun ký sinh phổ biến nhất ở các nước đang phát triển.
Biểu hiện rõ rệt nhất của nhiễm trùng giun tròn là ngứa hậu môn. Tuy nhiên việc điều trị lại khá dễ dàng khi bạn chỉ cần ra các hiệu thuốc và mua thuốc uống.
Fasciolopsiasis
Sán lá ruột với tên gọi Fasciolopsis buski là nguyên nhân gây nên bệnh nhiễm trùng này. Đây được coi là loài sán lá ruột lớn nhất được tìm thấy trên cơ thể người. Và đây là loài đặc hữu ở các nước Đông Nam Á như Trung Quốc, Ấn Độ và Malaysia.
Loại trùng này có thể xâm nhập vào các cây thủy sinh như rau bina, và nếu không được nấu chín, nó có thể xâm nhập vào ruột con người và phát triển mạnh mẽ gây tiêu chảy, đau bụng, thiếu máu và dị ứng.
Nước sạch đồng nghĩa với loại bỏ tất cả các vi khuẩn – vi trùng – vi sinh vật gây bệnh
Nếu gia đình bạn đã có một số cách để lọc nước như sử dụng các bộ lọc gốm, cất nước hoặc một vài phương pháp khác thì bạn có thể yên tâm rằng bạn sẽ không bị nhiễm các bệnh trên. Tuy nhiên khi bạn có cơ hội trải nghiệm mình trong môi trường sống tự nhiên, hãy dành một chút thời gian để đun nước hoặc tự học hỏi một vài mẹo lọc nước hoặc kiếm nước ở những nơi mà bạn biết là an toàn. Thà là bạn mất nước, còn hơn là để cơ thể mình bị nhiễm bệnh.
(Nguồn: Tham khảo - Dịch)